Finishpraat: De eerste wereldtitel van Aprilia

De wekelijkse rubriek Finishpraat speelt in op actualiteit, combineert verleden met heden en haalt oude herinneringen op; kortom een verhaal voor de echte motorsportfan. Deze editie gaat over de eerste wereldtitel van Aprilia in de Grand Prix wegrace, die in 1992 werd behaald door Alessandro Gramigni in de 125cc.

In de tweede helft van de jaren 80 kwam Aprilia serieus opzetten in de Grand Prix. Op dat moment werkte Aprilia nog samen met Rotax, die het motorblok leverde. In 1987 behaalde Loris Reggiani een 250cc Grand Prix zege met Aprilia. Maar dat was nog wel met een Rotax-blok. Begin jaren 90 ging Aprilia zelf motorblokken ontwikkelen met Jan Witteveen als chef van de technische afdeling. Ook was er een belangrijke rol voor tuner en constructeur Jan Thiel, waarmee er twee Nederlanders een belangrijke bijdrage leverden aan de uiteindelijke successen van Aprilia. In 1991 vond Aprilia zowel in de 125cc als 250cc beetje bij beetje de aansluiting met het oppermachtige Honda. In 1991 wonnen zowel Pierfrancesco Chili als Reggiani een 250cc race. Daarnaast pakte Alessandro Gramigni de eerste 125cc Grand Prix zege voor Aprilia in Brno. Een jaar later – 1992 – kon Aprilia voor de eerste keer strijden voor de 125cc wereldtitel. Aprilia had Italianen Gramigni en Bruno Casanova als belangrijkste troeven. Honda had met Ralf Waldmann, Ezio Gianola, Fausto Gresini, Dirk Raudies en Jorge Martinez meer potentiële wereldkampioenen onder contract.

In deze Finishpraat speelt Gramigni de hoofdrol. De Italiaan was in 1990 met Aprilia vanuit het Europees kampioenschap naar de Grand Prix doorgegroeid. Gramigni was kalm buiten de baan, maar had op het circuit een Italiaans temperament. Wat wil zeggen; in sommige situaties had hij een ietwat wild en opvliegend karakter. Zo probeerde hij in 1991 – samen met een aantal landgenoten – de 125cc race tijdens de TT Assen te staken, omdat zij het een lastige situatie vonden dat het telkens begon te regenen. Ook was Gramigni een rijder die regelmatig met gebaren tijdens de race duidelijk maakte wat zijn intenties waren. Een jaar eerder – tijdens de laatste GP van 1990 op Phillip Island – schakelde hij Stefan Prein uit door direct na de start langs zijn motor te scheren. Niet bewust, maar het had wel grote impact. De Duitser Prein maakte samen met Hans Spaan nog kans op de 125cc wereldtitel, maar deze ging door grote hulp van Gramigni en zijn Italiaanse landgenoten naar Loris Capirossi.

Terug naar het seizoen 1992. Het was zeer interessant jaar, want iedere race waren er andere rijders die voor de overwinning konden strijden. Waldmann won de eerste twee races. Tijdens de derde Grand Prix in Maleisië was er een 1-2 voor Aprilia; de 23-jarige Gramigni won voor zijn merkgenoot Casanova. Vervolgens kreeg de Aprilia-kopman een flinke domper te verwerken. Tien dagen na zijn overwinning raakte Gramigni betrokken bij een verkeersongeluk vlakbij het circuit van Mugello. De Italiaan brak daarbij zijn kuit- en scheenbeen. De vierde Grand Prix op Jerez moest Gramigni missen, terwijl Waldmann zijn derde zege van het jaar behaalde. Op dat moment zag niemand in Gramigni nog een titelkandidaat en werd de Duitser Waldmann meer en meer dé te kloppen coureur. De vijfde race was Gramigni’s thuisrace op Mugello. Hij kon wel starten, maar met zijn zwaar geblesseerde been eindigde hij buiten de punten. Twee races kon Gramigni vanwege zijn blessure geen punten scoren en dat is een groot aantal in een seizoen dat in 1992 ‘slechts’ – zeker vergeleken met nu – uit 13 GP’s bestond.

Gramigni paste na zijn blessure een rustige en uiteindelijk winnende tactiek toe. De Italiaan finishte praktisch constant (slechts één keer zevende ) in de top-vijf. De concurrentie – en met name Waldmann – scoorde zeer wisselvallig. Ondanks dat Gramigni enkel in Hongarije nog een keer won, ging hij wel met een voorsprong van acht punten op zijn naaste belager Gresini naar de laatste race in Zuid-Afrika. Ook Waldmann en Gianola maakten nog een hele kleine kans. Bij de start op Kyalami leken de zenuwen parten te spelen, want Gramigni  liet de motor afslaan en viel terug naar een positie buiten de top-tien. De Aprilia-rijder nam in de openingsfase veel risico’s om naar voren te lukken. Dat lukte terwijl zijn grootste concurrent Gresini zijn dag niet had en terugviel naar een zevende plaats. Gramigni zat in de kopgroep, maar kon in de slotfase zelfs gas terugnemen om de voorste twee rijders te laten gaan. De derde plaats was ruim voldoende om de eerste wereldtitel voor Aprilia veilig te stellen.

Gramigni is een goed voorbeeld dat niet iedere wereldkampioen een succesvolle carrière heeft. Na zijn wereldtitel maakte Gramigni de overstap naar de 250cc, maar hij zou nooit meer op het Grand Prix podium staan. De Italiaan eindigde nog maar één keer (!) in de top-tien van een 250cc wedstrijd. In 1998 maakte Gramigni de overstap naar de World Superbike, waarin hij ook slechts sporadisch in de top-tien zou finishen. En Aprilia zou ook zonder Gramigni succes blijven behalen in de Grand Prix. In 125cc bleef het een strijd tussen Honda en Aprilia. Kazuto Sakata (1994 en 1998) en Valentino Rossi (1997) wisten in de vorige eeuw wereldtitels in de 125cc te behalen. Maar vooral in de 250cc maakte de snelle blokken van Aprilia – met een groot aandeel van Jan Witteveen – enorme stappen. Max Biaggi pakte vanaf 1994 driemaal op rij – op dominante wijze – de wereldtitel met Aprilia. Ook aan het begin van deze eeuw had Aprilia veel succes in de 125cc en 250cc. Na al deze successen probeert Aprilia nu een andere droom te verwezenlijken: MotoGP wereldkampioen worden! De laatste jaren heeft Aleix Espargaro in ieder geval laten zien dat Aprilia kan winnen in de MotoGP, maar wereldkampioen worden is – voorlopig – nog een ander verhaal.

Tot volgende week,
Asse Klein

Volg Racesport.nl ook via de onderstaande social mediakanalen

Facebook | Instagram |  X | Threads | YouTube